Znamiona barwnikowe, czyli popularne pieprzyki, to zmiany skórne charakteryzujące się rozrostem melanocytów (komórek produkujących barwnik – melaninę). Dorosły człowiek ma około 20 znamion tego typu. W większości przypadków są to zmiany łagodne. Jednak zdarza się, że mamy do czynienia z tzw. znamionami atypowymi, w których może dochodzić do transformacji nowotworowej i rozwoju czerniaka. Czynnikami ryzyka zachorowania na czerniaka złośliwego są:
-
- długotrwała ekspozycja na słońce i promieniowanie ultrafioletowe, oparzenia słoneczne w dzieciństwie,
-
- trwałe podrażnianie i skaleczenia skóry,
-
wrodzone znamiona,
-
znamiona dysplastyczne (barwna struktura umiejscowiona w skórze),
-
bardzo duża liczba znamion barwnikowych (ponad 50), znamiona w miejscach drażnienia,
-
- kolor skóry, włosów, oczu (rasa biała; jasna karnacja; rude lub blond włosy; niebieskie tęczówki; liczne piegi – określone fototypy skóry – I i II fototyp),
-
- czerniak występujący w rodzinie lub wcześniejsze zachorowanie u tego samego pacjenta.
Znamiona skórne, z których może rozwijać się czerniak często mają nieregularny kształt i granice, ciemny kolor lub kilka kolorów jednocześnie, są większe niż pozostałe znamiona (średnica powyżej 6 mm). Niepokojące może być również pojawienie się nowego znamienia lub zmiana wyglądu, struktury, powiększanie się znamienia, a także świąd lub krwawienie.
Przyczyny powstawania znamion atypowych nie są dokładnie znane. Wydaje się, że najważniejsze z nich to pewne zaburzenia genetyczne i wpływ promieniowania ultrafioletowego na komórki barwnikowe. Czynniki te prowadzą do nadmiernego namnażania się melanocytów. Promienie UV mogą powodować zarówno pojawianie się nowych znamion, jak i sprzyjać transformacji nowotworowej już istniejących. Charakterystyczne jest także występowanie podobnych zmian u członków rodziny.
DERMATOSKOPIA
Dermatoskopia jest nieinwazyjną metodą diagnostyczną stosowaną w dermatologii. Badanie polega na oglądaniu zmian chorobowych skóry (w tym znamion barwnikowych) za pomocą dermatoskopu. Jest to badanie mikroskopowe powierzchni skóry umożliwiające obserwację i ocenę struktur barwnikowych na poziomie skóry. Dermatoskop jest specjalnym urządzeniem optycznym posiadającym kilku lub kilkunastokrotne powiększenie. Wbudowane oświetlenie boczne (oświetlające oglądaną powierzchnię), pozwala uzyskać „trójwymiarowy obraz” skóry (uwidacznia głębsze struktury oglądanej zmiany).
Dermatoskopia jest badaniem pośrednim między oceną kliniczną (tzw. okiem nieuzbrojonym) a badaniem histopatologicznym wyciętej zmiany. Ocena zmian opiera się na obserwacji cech zewnętrznych uwzględniając asymetrię, odgraniczenie, różnorodność barw oraz charakterystyczne struktury niewidoczne gołym okiem:
-
obecność siateczki,
-
obszary o zatartej strukturze,
-
pasma,
-
kropki i globule,
-
nieprawidłowe unaczynienie.
Badanie dermatoskopem może być wielokrotnie powtarzane. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku, także u kobiet ciężarnych. Zadaniem dermatoskopii jest przede wszystkim monitorowanie i ewentualne wczesne wykrycie transformacji nowotworowej.
Za pomocą dermatoskopu można rozpoznać zmiany takie jak:
-
czerniak złośliwy,
-
czerniak młodzieńczy Reed,
-
znamię barwnikowe,
-
znamię błękitne,
-
brodawka łojotokowa,
-
naczyniak,
-
nabłoniak barwnikowy,
-
zmiany krwotoczne.
Zapraszamy na konsultację dermatologiczną wraz z badaniem dermatoskopowym
do Centrum Promocji Zdrowia!
W każdą środę od godz. 15:30.
Zapisy pod numerem tel. (32) 752 25 22, (32) 752 24 64.