W celu podnoszenia świadomości społeczeństwa, miliony ludzi na całym świecie obchodzą 28. lipca Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby, choroby która jest ósmym na świecie największym zabójcą ludzkości. Co roku odnotowuje się około 1,5 mln zgonów z powodu WZW (liczba jest podobna do śmiertelności w wyniku AIDS).
Naukowcy zidentyfikowali 5 głównych typów wirusów zapalenia wątroby, określonych kolejno jako A, B, C, D i E. Do najniebezpieczniejszych należą HBV i HCV, zakażenie którymi prowadzi do bardzo poważnych skutków zdrowotnych (tj. marskość wątroby i rak) u setek milionów ludzi na całym świecie. O ile jednak istnieje skuteczna szczepionka przeciwko HBV, o tyle nie wynaleziono do tej pory ochrony przed HCV.
-
WZW typ A – jest wywołana przez wirus typu A (HAV) i przenoszona przez spożycie zanieczyszczonej wirusem wody lub produktów żywnościowych, szczególnie surowych oraz przez kontakt z osobą chorą, we wczesnej, bezobjawowej fazie choroby. Ryzyko zakażenia wzrasta w sytuacjach, kiedy ograniczona jest możliwość stosowania zasad higieny, np. w podróży oraz w regionach czy krajach, gdzie warunki sanitarne są złe.
-
WZW typ B – jest to najczęstsza postać wirusowego zapalenia wątroby wywoływana przez wirus typu B (HBV). Szacuje się, że wirusem tym zakażonych jest na świecie 300 – 400 mln ludzi. Wirus znajduje się praktycznie w każdej wydzielinie i wydalinie człowieka zakażonego np. we krwi, ślinie, pocie, moczu. Zakazić się można: w czasie porodu od zakażonej matki, poprzez źle wyjałowiony sprzęt medyczny, poprzez stosunki seksualne i kontakt z płynami ustrojowymi osoby zakażonej, w szczególności krwią, wydzieliną pochwową lub nasieniem. Dlatego iniekcje, przypadkowe stosunki seksualne czy tez używanie wspólnych akcesoriów higienicznych (np. golarek) zwiększa ryzyko zachorowania na ten typ wirusowego zapalenia wątroby.
-
WZW typ C – jest najczęściej transmitowany w wyniku ekspozycji na zakażoną krew. W związku z tym w wypadku transfuzji, a także przy nieprzestrzeganiu czystości w placówkach medycznych (zanieczyszczone, niesterylizowane strzykawki i igły) może dojść do infekcji. Znacznie rzadziej dochodzi do zakażenia drogą płciową, jednak jest to również możliwe. WZW typu C może przebiegać z objawami żółtaczki lub, co często spotyka się u dzieci, bez tych objawów. Ostre zapalenie wątroby może przebiegać bezobjawowo.
-
WZW typ D – znane jako zapalenie wywołane wirusem delta (HDV), towarzyszy tylko istniejącemu już zakażeniu HBV. W takiej postaci podwójna infekcja może bardzo pogorszyć stan zdrowotny pacjenta i wywołać wiele powikłań chorobowych. WZW D jest nieuleczalna i nie ma szczepionki zapobiegającej tej chorobie. Rozprzestrzenia się poprzez kontakt z zakażoną krwią lub innymi płynami ustrojowymi. Po zarażeniu WZW D można zarażać innych jeszcze zanim pojawią się objawy.
-
WZW typ E – jest najczęściej przekazywany poprzez spożycie skażonej wody lub żywności. Choroba jest częstą przyczyną epidemii w rozwijających się częściach świata i jest w coraz większym stopniu uznawana jako powszechna w krajach rozwiniętych.
Najczęstsze objawy zakażenia
Postaci zapalenia wątroby, które zwykle są chroniczne (typ B i C) mogą na początku być bezobjawowe. Objawy mogą nie wystąpić, dopóki wątroba nie zostanie uszkodzona. Oznaki i objawy ostrego zapalenia wątroby pojawiają się szybko. Obejmują one:
-
zmęczenie
-
objawy podobne do grypy
-
mocz o ciemnej barwie
-
stolec o jasnej barwie
-
ból w jamie brzusznej
-
utrata apetytu
-
utrata wagi z nieznanych powodów
-
żółta skóra i oczy
Ponieważ chroniczne zapalenie wątroby rozwija się powoli, te oznaki i objawy mogą być zbyt subtelne aby je zauważyć.
Jak uchronić się przed zakażeniem?
Głównym sposobem uniknięcia zarażenia się zapaleniem wątroby jest utrzymywanie właściwej higieny. Podróżując do krajów o niskich standardach sanitarnych należy unikać:
-
picia lokalnej wody
-
spożywania lodu
-
jedzenia owoców morza
-
konsumpcji surowych owoców i warzyw
Można uniknąć zakażenia zapaleniem wątroby poprzez zarażoną krew:
-
nie używając wspólnych igieł do zastrzyków
-
nie używając wspólnych maszynek do golenia
-
nie używając cudzych szczotek do zębów
-
nie dotykając rozlanej krwi
Dostępne są szczepionki zapobiegające rozwojowi zapalenia wątroby A i B. Specjaliści opracowują obecnie szczepionki przeciw zapaleniu wątroby C, D i E.