Z wiekiem ludzki organizm ulega osłabieniu a zachodzące w nim procesy- spowolnieniu. To naturalne zjawisko, które nie powinno powodować nadmiernego dyskomfortu w codziennym życiu. Kiedy jednak osoba starsza ma problemy z najprostszymi czynnościami, takimi jak wstanie z łóżka, utrzymanie szklanki czy przejście przez pokój, a do tego pojawiają się także niepokojące objawy psychiczne, można podejrzewać chorobę Parkinsona. Dziś, w święto osób cierpiących na tę przypadłość, bierzemy pod lupę chorobę Parkinsona.

Pierwsze objawy i przebieg choroby

Najczęściej choroba Parkinsona (nazwana tak od Jamesa Parkinsona- lekarza, który jako pierwszy opisał objawy schorzenia) daje o sobie znać między 40 a 60 rokiem życia, jednak są to objawy bardzo nieswoiste. Powolny postęp zaburzenia również utrudnia diagnostykę.

Do pierwszych symptomów, mogących pojawiać się jeszcze przed ujawnieniem się choroby, zaliczyć można:

• spowolnienie ruchów, niezgrabność- ich powolne nasilanie się jest często niezauważalne, ponieważ chory przyzwyczaja się do kolejnych ograniczeń
• parestezje kończyn- nieprzyjemne uczucie w obrębie kończyn, określane przez chorych jako drżenie, drętwienie, mrowienie, przebieganie prądu; także zmiany temperatury (poczucie zimna lub gorąca)
• zaburzenia węchu- najczęściej powoli postępująca jego utrata
• objawy ogólnoustrojowe- np. zaparcia, łojotokowe zapalenie skóry
• objawy psychiczne- depresja, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, sztywność w relacjach międzyludzkich

Dopiero później pojawiają się objawy, które najczęściej skłaniają chorego do odwiedzenia lekarza. Należą do nich:

• trudności z wykonywaniem ruchów- zarówno precyzyjnych, jak i codziennych (szurający chód, problem z rozpoczęciem ruchu, brak balansowania kończynami)
• problemy z utrzymaniem postawy- pochylenie do przodu, tendencja do przewracania się w przód, tył lub na boki
• problemy z wymową- mowa powolna, niewyraźna, nosowa
• zaburzenia psychiczne i poznawcze- zaburzenia pamięci, koncentracji, problemy z przyswajaniem i analizowaniem treści
• inne objawy- np. ślinotok, pocenie się, rzadkie mruganie

Stadia choroby prezentuje poniższy wykres:

Źródło: H. Petit, H. Allain H, P Vermersch. Choroba Parkinsona- klinika i leczenie. Sanmedia, Warszawa 1997

Perspektywy i leczenie

Wbrew powszechnym przekonaniom, tylko 5-10% przypadków choroby Parkinsona ma postać dziedziczną. Geneza większości zachorowań nie została do tej pory dostatecznie poznana- bierze się pod uwagę czynniki genetyczne i środowiskowe, ale wobec braku zrozumienia mechanizmów, chorobie Parkinsona nie można przeciwdziałać przed jej ujawnieniem się.

Choroba Parkinsona prowadzi do upośledzenia zdolności motorycznych oraz funkcji poznawczych- jak do tej pory nie znaleziono leku, który powodowałby jej cofnięcie lub całkowite zatrzymanie. Jednak postęp choroby można spowolnić, zwiększając długość i komfort życia pacjenta.

Najpopularniejszym sposobem leczenia choroby Parkinsona jest podawanie leków, zwłaszcza aminokwasu lewodopy. Przenikając z krwi do mózgu, ma ona zdolność przekształcania się w dopaminę- neuroprzekaźnik, którego brakuje chorym na Parkinsona. Lewodopa powoduje jednak liczne skutki niepożądane, dlatego też współczesna medycyna poszukuje nowych rozwiązań. Należą do nich zabiegi operacyjne, w tym nowatorskie wszczepianie elektrostymulatorów do mózgu oraz eksperymentalne przeszczepy uszkodzonej przez chorobę istoty czarnej mózgu.

Ponadto pomocna jest rehabilitacja ruchowa: fizykoterapia, masaże, pływanie, gimnastyka czy spacery. Z czasem chorzy powinni korzystać z terapii logopedycznej. Uzasadniona jest również psychoterapia.

A dziś zaopatrzmy się w czerwone tulipany- międzynarodowy symbol osób cierpiących na chorobę Parkinsona